Ongeveer een kwart van de Nederlanders heeft last van slaapproblemen. Samen met fotograaf Annabel Oosteweeghel tonen we het gevecht van mensen met slapeloosheid; de wanhoop in het donkerste deel van de nacht.

Als Winnie Terra (45) ’s nachts niet kan slapen, gaat ze vaak naar de keuken om iets te eten, een goedbelegd broodje, roomijs, een stuk chocola. John Delwel (32) kijkt series tot de zon opkomt, of gaat zijn hele huis schoonmaken – poetsen, afwassen, ramen lappen. Julia Akkerhuis (16) doet zo min mogelijk; naast haar bed ligt een bidon met water, daar drinkt ze uit, verder beweegt ze zo min mogelijk, in de hoop niet wakkerder te worden dan ze al is.

Voor alle drie is het moeilijk om hun gedachten stop te zetten en in slaap te vallen. Slapeloosheid – ook wel insomnia genoemd – beheerst volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) het leven van 20 procent van de Nederlanders boven de 12 jaar. In 2017 zei één op de vijf Nederlanders problemen met slapen te hebben. Zij slapen moeilijk in, liggen ’s nachts wakker of worden veel te vroeg wakker en komen dan niet meer in slaap. Vrouwen hebben hier vaker last van dan mannen, ouderen vaker dan jongeren en mensen met hogere inkomens minder vaak dan mensen met lagere inkomens.

Eus van Someren, bijzonder hoogleraar neurofysiologie aan de VU en groepsleider bij het Nederlands Herseninstituut KNAW in Amsterdam, deed met Henning Tiemeier, hoogleraar kinderpsychiatrie aan Erasmus Universiteit, een meta-analyse van 34 Nederlandse studies naar slaap met gegevens van ruim 135.000 Nederlanders. Zij concludeerden dat 90 procent van de Nederlanders genoeg slaapt. Volwassenen hebben gemiddeld 7 tot 9 uur nachtrust nodig. Ouderen slapen minder lang. Chronisch te kort slapen is niet goed voor de gezondheid – stofwisseling, hormoonhuishouding en afweersysteem raken ervan in de war. Net als eten en drinken is slapen een basisbehoefte van het lichaam.