Jongeren met niet-aangeboren hersenletsel lijken normaal te functioneren, maar schijn bedriegt. Passend werk vinden is een hele klus.

Het was een vrijdagavond. Jasmin was 16 jaar en „aan het chillen” met vrienden van het gymnasium. Ze waren met een groepje bij een vriend thuis. Muziek luisteren, kletsen, hangen. Er was een joint rondgegaan. Ze tikte op het scherm van haar telefoon en zag dat het elf uur was. Shit, ze had al thuis moeten zijn. Ze trok haar jas aan, knuffelde vrienden gedag en stapte op haar fiets. Haar licht was aan. Ze deed oordopjes in en belde een vriendin – ze had zin om nog even te kletsen.

Op de Wibautstraat, een drukke vierbaansweg in Amsterdam, negeerde ze het rode stoplicht. Ze wilde zo snel mogelijk naar huis.

De taxi die de bocht om kwam, zag haar niet. Jasmin werd geschept en klapte met haar hoofd op een stoeprand. Haar vriendin aan de telefoon hoorde het allemaal. De val, de paniek, de sirenes.

In het ziekenhuis bleek dat Jasmin een hersenbloeding had gehad. Ze lag zes weken in coma. Toen ze wakker werd, zaten haar ouders aan haar bed. Jasmin is hun enige kind.

In de weken erna werd duidelijk dat er schade was aan haar hersenen. Haar stem klonk anders, en haar benen waren zwaar, het lukte niet om ze in beweging te krijgen. Ze revalideerde drie maanden in het AMC, leerde opnieuw lopen en praten, daarna mocht ze verder herstellen in een gespecialiseerd zorgcentrum in Utrecht.

Fysiek knapte ze op, maar de onzichtbare schade bleef. Met vrienden een terrasje pakken of naar een concert gaan, kostte extreem veel energie. Op school had ze concentratieproblemen. Vroeger leerde ze de hele nacht aan één stuk door. Nu moest ze toetsvragen wel drie of vier keer lezen voordat ze de vraag überhaupt begreep. Het leek wel alsof ze geen verbanden meer kon leggen. Ze bleef het proberen, totdat haar leraar aardrijkskunde zei dat het niet meer ging, dat ze beter naar de havo kon gaan. Dat voelde als kortsluiting. Error. Ze dacht dat ze nog bij de rest hoorde.

Ruim 777.000 mensen in Nederland hebben niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Jaarlijks komen er ongeveer 130.000 bij, van wie ongeveer 19.000 jonge mensen tot 24 jaar. Ik volgde vier van hen in hun dagelijkse strijd.